Koreaj Kantoj en Esperanto | Korea Kantaro en Esperanto | Korea Populara Kanto 한국인들이 애창하는 노래를 틈틈이 국제어 에스페란토로 번역하고 있다. 그동안 번역한 노래 140곡을 수록한 책이 2022년에 발간되기도 했다.
겨울 내내 거의 오지 않던 눈이 3월 4일 수요일 밤에 엄청 내렸다. 이번 겨울은 유럽에서 25여년 살면서 눈이 가장 적은 겨울이고, 날씨가 가장 따뜻한 겨울이었다. 그래서 아파트 뜰에는 벌써 벛꽃나무와 사과나무와 새싹을 튀우고 있었다. 그런덴 이번 겨울이 주는 마지막 선물인 듯 이날 폭설이 내렸다.
* 눈에 파뭏힌 우리 집 뜰의 사과나무
목요일 아침 13살 딸아이 요가일래는 혼자 일어나서 아침밥을 챙겨먹고 학교로 갔다. 얼마 후 아내의 휴대전화로 문자쪽지가 날라왔다.
내용인즉 학교 가는 길에 시상이 떠올라서 시 한 수를 지었으니 읽어보라는 것이었다. 집으로 돌아온 딸아이에게 말했다.
"네가 보내준 시를 잘 읽어봤다. 마음에 들었어."
"그래?!"
"그런데 학교 갈 때는 시 쓰는 것도 좋지만 사방으로 조심해서 가야지."
"내가 앞을 잘 보면서 문자를 쳤으니 걱정 안 해도 돼."
리투아니아어로 쓴 원작시를 한국어로 한번 번역해보았다.
13살 딸아이가 모처럼 내린 눈에 어떤 느낌을 받아 시를 썼을까...
OBELAITE!
Ak, vargšele obelaite, Mūsų kiemo karailaite.
Negailestinga ta žiema, Be saiko skriausdama tave.
Buvo išdygę - mieli ragiukai
Ir maži maži pumpuriukai.
O ji vis metė savo sniegą,
Tad nušalai, mieloji.
Šią vasarą nepamaitinsi,
Saldžiarūgščiais obuoliais.
Tai žaismas žmonių jausmais.
Tas sniegas buvo kaip druska
Berta ant mano kruvinos žaizdos.
사과나무
아, 불쌍한 사과나무,
우리 뜰의 여왕이여.
무자비한 겨울이 너를
절제 없이 손상시켰네.
귀여운 뿔들과 작고 작은
새싹들이 돋아났는데
겨울이 그만 눈을 던졌고
귀염이 네가 얼어버렸네.
이번 여름 달고 신 사과를
먹일 수가 없게 되었네.
이는 사람의 느낌과 장난질.
눈은 내 피나는 상처에
뿌려진 소금과 같았구나.
나 같으면 아침 등교길을 환하게 밝혀주는 간만에 내린 눈을 뽀드득~ 뽀드득~ 밟으면서 기분 좋게 갔을텐데 말이다. 하지만 딸아이는 눈 속에 파뭏혀버린 사과나무의 새싹이 얼게 된 것에 마음이 많이 아파서 이런 시를 쓰게 되었다.
나타난 것에 대한 기쁨보다 감춰진 것에 대한 슬픔에 더 귀를 기울이는 것이 인생에서는 필요할 때도 있겠다. 이런 마음을 자아낸 딸아이가 심신이 다 건강하게 잘 자라길 바란다.
님의 침묵 님은 갔습니다. 아아, 사랑하는 나의 님은 갔습니다. 푸른 산빛을 깨치고 단풍나무 숲을 향하여 난 작은 길을 걸어서 차마 떨치고 갔습니다. 황금(黃金)의 꽃같이 굳고 빛나든 옛 맹서(盟誓)는 차디찬 티끌이 되어서 한숨의 미풍(微風)에 날아갔습니다. 날카로운 첫 키스의 추억(追憶)은 나의 운명(運命)의 지침(指針)을 돌려 놓고, 뒷걸음쳐서 사라졌습니다. 나는 향기로운 님의 말소리에 귀먹고, 꽃다운 님의 얼굴에 눈멀었습니다. 사랑도 사람의 일이라, 만날 때에 미리 떠날 것을 염려하고 경계하지 아니한 것은 아니지만, 이별은 뜻밖의 일이 되고, 놀란 가슴은 새로운 슬픔에 터집니다 그러나 이별을 쓸데없는 눈물의 원천(源泉)을 만들고 마는 것은 스스로 사랑을 깨치는 것인 줄 아는 까닭에, 걷잡을 수 없는 슬픔의 힘을 옮겨서 새 희망(希望)의 정수박이에 들어부었습니다. 우리는 만날 때에 떠날 것을 염려하는 것과 같이, 떠날 때에 다시 만날 것을 믿습니다. 아아, 님은 갔지마는 나는 님을 보내지 아니하였습니다. 제 곡조를 못 이기는 사랑의 노래는 님의 침묵(沈默)을 휩싸고 돕니다.
아래는 2021년 10월 13일 윤문본
La Silento de l' Amato
Iris la amato. Ho ve! iris mia plejamato.
Verdan montolumon trabatante, ŝi neeviteble piediris laŭ alacerara pado.
La malnova ĵuro oroflore firma kaj lumbrila iĝis frida polvo kaj forflugis de brizeto de vespiro.
La memoro pri l’ unua akra kiso turnis la montrilon de l’ destino mia kaj foriĝis retropaŝe.
Mi surdiĝis de l’ aroma parolsono ŝia kaj blindiĝis de l’ florvizaĝo ŝia.
Ankaŭ amo estas la afero homa, do ĉe l’ renkontiĝo ne malestas anticipa zorgo, malatento pri foriro, sed disiĝo iĝas neatenditaĵo kaj la koro konsternita krevas de malĝojo nova.
Tamen scias mi, ke fari la disiĝon fonto de nenepra ploro estas mem rekoni amon. Tial movis mi la forton de malĝojo neregebla kaj enverŝis en la verton de espero nova.
Kiel ni ja zorgas pri disiĝo ĉe la renkontiĝo, ni tiele kredas rean renkontiĝon ĉe l’ disiĝo.
Ho ve! iris la amato, sed mi ne sendis la amaton.
Amkanto nepovanta venki sian melodion turniĝadas, ĉirkaŭante la silenton de la amato.
아래는 2014년 번역본 La silento de la amato
Aŭtoro: HAN Yong-un
Traduko: CHOE Taesok
Iris la amato. Ho ve! iris mia kara amato.
Verdan montlumon rompante, ŝi neeviteble piediris laŭ vojeto direktita al aceraro.
La olda promeso firma kaj brila kiel ora floro fariĝis malvarma polvero kaj flugis kun vespiro da venteto.
La memoro pri la akra unua kiso returnis la montrilon de mia sorto kaj malaperis per retropaŝo.
Mi surdiĝis de ŝia aroma parolo kaj blindiĝis de ŝia flora vizaĝo.
Ankaŭ amo estas homa afero, kaj do zorgo kaj malatento pri foriro ne malestas ĉe renkonto, sed disiĝo iĝas neatendita okazo kaj konsternita koro eksplodas de nova malĝojo.
Tamen, mi scias, ke fari disiĝon la fonto de nenecesa ploro estas mem rekoni amon, tial mi movis la forton de neregebla malĝojo kaj enverŝis ĝin en la verton de nova espero.
Kiel ni zorgas disiĝon, kiam ni renkontiĝas, tiel same ni kredas rerenkontiĝon, kiam ni disiĝas.
Ho ve! iris la amato, sed mi ne sendis la amaton.
La kanto de amo nepovanta venki sian melodion turniĝadas, volvante la silenton de la amato.
참고로 번역 비교에 관심있는 분들을 위해 위키백과에 게재된 영어 번역본을 아래 소개한다. My Lord’s Silence
My Lord has gone. O, my dear Lord has left. Breaking away the azure color of hills, my Lord has departed on foot On the tiny trail toward maple woods, hesitantly dragging himself away. The age-old oath, firm and gleaming like golden flowers, turned to chaff And with a of sigh of breeze, it was blown away. The memory of a jolting first kiss that changed the direction of my fate, Now has disappeared, walking backward. My eyes and ears were numbed by your sweet words and flowery face. For love is a human affair, about parting I was nor unwary nor without caution. Yet my Lord’s departure was sudden, and my startled heart burst into sorrow. Even so, for I know letting this parting 'bootless source of tears' Might itself blight the spirit of my love, I changed gear of the force in this unbearable sorrow And poured it into the scoop of “Hope”. As we care about parting when we meet, so do we believe in "reunion" when we part. Ah, my Lord has left, yet I’ve not sent him. The melodious love tune, not able to overcome its own rhyme Just circles around in My Lord’s Silence. (English Translation by MHLEE)
요즘 시간이 나는 대로 국제어 에스페란토 사용자들에게 한국 현대시를 알리기 위해 시를 번역하고 있다. 이번에는 김소월의 시 <진달래꽃>이다. 이 시는 7.5조 음율로 이루어져 있다.
진달래꽃
나 보기가 역겨워
가실 때에는
말없이 고이 보내 드리오리다.
영변(寧邊)에 약산(藥山)
진달래꽃,
아름 따다 가실 길에 뿌리오리다.
가시는 걸음 걸음
놓인 그 꽃을
사뿐히 즈려 밟고 가시옵소서.
나 보기가 역겨워
가실 때에는
죽어도 아니 눈물 흘리오리다.
Azaleoj
Aŭtoro: KIM Sowol*
Traduko: CHOE Taesok
Se vi tediĝos de mi
kaj do foriros,
senvorte pace mi lasos vin foriri.
Azaleojn en Jaksan
plukos mi brake
kaj jen disĵetos sur la irotan vojon.
Ĉe ĉiu via paŝo
florojn metitajn
malpeze premtretante bonvolu iri.
Se vi tediĝos de mi
kaj do foriros,
neniam larmojn verŝos mi spite morton.
* KIM Sowol (1902-1934):
estas unu el la plej popularaj poetoj en la korea moderna poezio. En siaj poemoj vaste legataj li priskribis ritmojn kaj temojn de koreaj folkloraj kantoj. Lia poemlibro estas "Azaleoj" en 1925.
요즘 국제어 에스페란토 사용자들에게 한국 현대시를 알리기 위해 시번역을 하고 있다. 이번에는 한용운의 시 <나룻배와 행인>이다. 이 시를 번역하는 데 yousim.co.kr의 <만해 시에 대한 단상>을 참고했다. 특히 <나는 나룻배(2,3), 당신은 행인(3.2)>의 율격적 구조에 대한 지적은 번역에 큰 도움이 되었다.
과연 에스페란토에서는 이러한 율격적 특징을 표현할 수 있을까? 힘들어 보였지만, 한번 도전해보기로 했다. 아래는 짧은 이 시를 놓고 하루 종일 고치고 또 고친 결과물이다. 영어와 에스페란토를 할 줄 아는 사람이 비교해볼 수 있도록 먼저 영어 번역본(김재현 교수와 Ronald Hatch)을 소개한다.
The Ferryboat and the Traveller
I am a ferryboat. A traveller, you tread on me
with muddy shoes. I take you aboard to cross the river.
With you held in my arms, I go across the currents,
deep, shallow, or rapid.
If you do not turn up, I wait from dawn to dusk,
despite the wind, rain or snow.
Yet once you're crossed the river, you do not look back to me.
But I believe you will return one day.
I am a ferryboat. You are a traveller.
나룻배와 행인
Boato kaj iranto
나는 나룻배
당신은 행인
Estas mi boat’,
vi estasirant’.
당신은 흙발로 나를 짓밟습니다.
나는 당신을 안고 물을 건너갑니다.
나는 당신을 안으면 깊으나 옅으나 급한 여울이나 건너갑니다.
Vi forte kun kotaj ŝuoj min piedpremas.
Vin mi en brakoj premas kaj mi iras trans akvon.
Se mi en brakoj premas vin, transiras mi ĉu torenton, ĉu profundon, ĉu malprofundon.
만일 당신이 아니 오시면 나는 바람을 쐬고 눈비를 맞으며 밤에서 낮까지 당신을 기다립니다.
당신은 물만 건너면 나를 돌아 보지도 않고 가십니다 그려.
그러나 당신이 언제든지 오실 줄만은 알아요.
나는 당신을 기다리면서 날마다 날마다 낡아 갑니다.
Se vi ankoraŭ do ne alvenas, mi jen en venta blovo, jen sub pluv’ aŭ neĝo de nokto ĝis tago sopire atendadas vin.
Se vi nur akvon transiras, vi foriras eĉ sen returne rigardeti al mi.
Sed tamen mi scias ja nur tion, ke vi alvenos iam ajn.
Mi, vin sopire ĝisatendante, fariĝas kaduka tagon post tago.
나는 나룻배
당신은 행인
Estas mi boat’,
vi estasirant’.
20년 전에 이 시를 처음 번역했을 때에는 이런 율격적 구조를 알지 못하고 그저 뜻을 어떻게 잘 전달할 것인지만 중요시여겼다. 20년 전 번역본을 보니 웃음이 절로 나왔다.
1994년 번역본
2013년 번역본
Mi estas boato.
Vi estas pasanto.
Vi min per la kotaj piedoj surtretas.
Vin ĉirkaŭprenante trans akvon mi iras.
Se mi jam vin prenas ĉirkaŭe,
mi iras trans akvon profundan, rapidan
aŭ malprofundetan.
Se vi ne alvenas,
de nokto ĝis tago mi vin do atendas
eĉ en la ventblovo, neĝado kaj pluvo.
Post kiam trans akvon vi iras,
sen al mi rigardi vi tuje foriras.
Sed scias mi nur, ke vi venos en ia ajn tempo.
Vin mi atendante fariĝas kaduka en ĉiu momento.
Mi estas boato.
Vi estas pasanto.
Estas mi boat’,
vi estas irant’.
Vi forte kun kotaj ŝuoj min piedpremas.
Vin mi en brakoj premas kaj mi iras trans akvon.
Se mi en brakoj premas vin, transiras mi ĉu torenton, ĉu profundon, ĉu malprofundon.
Se vi ankoraŭ do ne alvenas, mi jen en venta blovo, jen sub pluv’ aŭ neĝo de nokto ĝis tago sopire atendadas vin.
Se vi nur akvon transiras, vi foriras eĉ sen returne rigardeti al mi.
Sed tamen mi scias ja nur tion, ke vi alvenos iam ajn. Mi, vin sopire ĝisatendante, fariĝas kaduka tagon post tago.
어제 일요일 거리에는 꽃을 들고 어디론가 바삐 가는 사람들이 흔히 보였다. 바로 어머니날이기 때문이다. 리투아니아는 어버이날이 없다. 5월 첫 번째 일요일은 어머니날, 6월 첫 번째 일요일은 아버지날이다. 어느 날을 공휴일로 정한 것이 아니라 일요일을 어머니날과 아버지날로 정해서 자연스럽게 쉬면서 기념할 수 있게 했다.
이날 자녀들은 선물과 함께 꽃을 어머니에게 바친다. 초등학교 3학년 딸아이는 어느 해와 마찬가지로 어머니 몰래 정성스럽게 선물을 준비했다.
선물은 물건이 아닌 자신의 작품이었다. 올해는 카드를 만들었다. 그 카드 속지엔 시 한 편을 지어서 썼다. 카드 앞 장은 종이를 오려 만든 나비 한 마리를 붙였다. 시는 5음절 4구로 된 아주 짧다.
당신에게 쓴다
전 당신을 사랑해요...
전 지금은 침묵해요...
계신다는 것에 감사해요.
가진다는 것에 감사해요.
- 요가일래
사랑, 침묵, 감사!
사랑하고 침묵하면서 계시고 가진 것에 감사함을 느끼는 딸의 이 마음이 오랫동안 변치 않기를 바란다.