La libron nomatan La Diskurso pri Legomradiko (菜根譚) verkis la ĉina klerulo HONG Yingming (洪應明; HONG Zicheng 洪自誠; 1572-1620). La titola vorto ‘legomradiko’ devenas el la diraĵo de WANG Xinmin (汪信民 1072-1110): “Kiu povas maĉi legomradikon, ĝuste tiu povas fari ĉion (人常能咬菜根卽百事可成)”. Ĉi tie legomradiko simbolas simplan manĝaĵon. La libro havas du partojn, kiuj konsistas respektive el 222 kaj 135 paragrafoj. La ĉina esperantisto WANG Chongfang tradukis la libron en Esperanton sub la titolo Cai Gen Tan (Maĉado de Saĝoradikoj).

 

28 koreaj esperantistoj kune studas ĉiutage la libron de la unua de februaro 2023. Ankaŭ mi aliĝis al la studgrupo kaj provas esperantigi la libron laŭ mia kompreno helpe de la jama Esperanto-traduko kaj diversaj koreaj interpretoj. Koran dankon al WANG Chongfang kaj la iniciatinto Vintro de la studgrupo. 

 

한국 에스페란티스토(에스페란토 사용자) 36명이 에스페란토로 번역된 채근담을 가지고 2023년 2월 1일부터 매일 같이 공부하고 있습니다. 저도 함께 공부하면서 기존 번역본과 여러 해석을 참고해서 에스페란토로 번역해보고 있습니다.

 

053 人之際遇,有齊有不齊,而能使己獨齊乎? 己之情理,有順有不順,而能使人皆順乎? 以此相觀對治,亦是一方便法門。

053 - traduko de CHOE Taesok
En la homa cirkonstanco estas
kaj kompleto kaj nekompleto.
Kiel do oni povus igi sin nur sola esti kompleta? 
En la propra mensostato estas 
kaj konformo kaj nekonformo. 
Kiel do oni povus igi ĉiun homon esti konforma? 
Tiel same, se oni rigardas distingaĵon kaj kontraŭas ĝin, 
tio ankaŭ estas unu oportuna rimedo de instruo. 

사람의 처지를 보면
다 갖춤도 있고 못 갖춤도 있으니 
어찌 자기 혼자서만 다 갖추게 할 수 있겠는가? 
자기의 마음을 보면 
다 맞음도 있고 못 맞음도 있으니 
어찌 모든 사람이 다 맞게 할 수 있겠는가? 
이와 같이 상을 보아서 대치해 나가면 
이 또한 가르침의 한 방편이느니라.     



○ 際遇(제우) : 경우, 처지. 여러 가지 사정, 나름대로의 처지, 時運.
○ 齊 제: 갖춤.  가지런할 齊.
○ 情理 정리: 마음가짐, 정신상태; 精神状态
○ 順 순: 도리나 이치나 어느 것에서나 맞음.
○ 能使 능사: 능히 ~로 하여금 ~하게 하다.  使는 사역동사.
○ 相觀對治 상관대치: 나와 남을 견주어 균형을 잡아 나가는 것, 즉 남에게 견주어 스스로를 다스려 나감.
○ 方便法門 방편법문: 세상을 살아가는 편의적인 방법. 불교의 진실법문(眞實法門)에 대응하는 말이다. 중생을 진실한 가르침으로 이끌기 위해서 대신 설정한 가르침.
○ 方便門 The gates of upāya, i. e. convenient or expedient gates leading into Truth.
○ 相觀: 상은 1) 형상 - nimitha  2) 어떤 특별한 표상 - laksana 3) 관념 - samjna. 여기서 상은 다른 것과 식별할 수 있는 표상을 말한다. 즉 (부귀, 수명, 건강, 자손) 다 갖춤  - 못 갖춤. (도리나 이치에) 다 맞음 - 못 맞음 등등
○ 對治: (산스크리트로 pratipakṣa) 어떤 것을 다른 것으로 바꾸어 놓고 다스린다; 반대하다;  대하여 다스리다/고치다/질서잡다. 대치는 목수가 오래되어 썩었고 나쁜 상태의 쇄기에 새로운 좋은 쇄기를 쳐 넣는 것과 같이 나쁜 것을 좋은 것으로 바꾸어 번뇌를 다스리는 수행법이다. Dono kontraŭas avidon / giving is opposed to greed / 보시는 탐욕을 대치한다. Diligento kontraŭas pigron / diligence is opposed to idleness / 부지런함은 게으름을 대치한다.

 

http://www.praise.news/news/articleView.html?idxno=1257 (한국어 설명 좋음)
https://www.injurytime.kr/news/articleView.html?idxno=14009
https://m.blog.naver.com/swings81/221198942348
https://m.blog.naver.com/aromatics/221303841804
https://m.blog.naver.com/PostView.naver?isHttpsRedirect=true&blogId=knabejun&logNo=220344742365

https://www.8bei8.com/book/caigentan_405.html (중국어 설명)
人们的机会境遇,有好有不好,而如何能让自己独自齐全呢?自己的精神状态,有顺有不顺,而如何能让别人都能和顺呢?以此相互观察对照修正,也是一个使人便利得益的门路。
https://www.8bei8.com/book/caigentan_564.html (중국어 설명)
每个人的际遇有所不同,有的可成就一番事业,有的则一事无成,在各种不同的境遇中,自己又如何能要求特别待遇呢?每个人的情绪各有不同,有的稳定,有的浮躁,又如何要求别人事事都与你相同呢?假如自己能心平气和地来观察,也就是设身处地地反躬自问一下,也是人生中最好修养门径。

053 - traduko de WANG Chongfang
Ĉiu havas siajn proprajn ŝancojn. Unuj sukcesojn atingas, aliaj malsukcesojn suferas. Kiel do oni povas certigi sin, ke oni mem sola sukcesos? Ĉiu kondutas iafoje racie, alifoje neracie. Kiel do oni povas postuli, ke aliaj ĉiam sekvu raciecon? Tiu ĉi rezonado povas esti rigardata kiel racia metodo de memekzameno.

 

052 채근담 | 菜根譚 | La Diskurso pri Legomradiko
054 채근담 | 菜根譚 | La Diskurso pri Legomradiko

Posted by 초유스